
Запрашаем у этнаграфічны гурток "Спадчына"
- беларускія народныя строі
- беларускі куток
- экспанаты этнаграфічнага кутка
Хочаш - даведайся!
РАІМ ЗВЯРНУЦЦА ДА САЙТАЎ
Бясплатныя курсы беларускай мовы;
“Як жыць – дык жыць для Беларуси…” – матэрыял для настаўнікаў і вучняў;
Інтэрактыўныя гульні па беларускай мове і літаратуры;
Беларускія прыказкі і прымаўкі;
Інтэрактыўны ўсебеларускі партал
Спроба пяра

Нехта пастукаў у дзверы – я падыходжу нясмела.
Цёмна ў сумнай кватэры, сэрца са страху самлела.
Я не чакала нікога. Можа мне гэта здалося?
Можа стаіць ля парога зноўку пакутніца восень?
Можа трывожная хмара дождж свой прынесла халодны?
Ці набалелая мара кліча з сабою лагодна?
Я памылілася моцна: гэта не дождж і не хмара,
І не пакутная восень, і не лагодная мара.
Наша з табою каханне ў вопратцы чорнай і шэрай
З нашым з табою расстаннем моўчкі стаяць ля кватэры…
Навічонак Мілена
Магілёўскі вальс
Дворык цяністы, чаромхавы пах,
Лаўкі, бабулі, унукі…
Арэлі старэнькія гушкаюць нас,
Нібы матулі рукі.
Ранняй вясною квітнеючы сад,
Гульні сяброў адзінства.
Хоць хвіліну вярнуцца б назад,
У горад майго дзяцінства.
І кранае ўспамінам, і хвалюе нас
Над зямлёю старажытнай Магілёўскі вальс.
Першай настаўніцы першы ўрок,
Школьных сяброў усмешкі…
Час раставання, апошні званок,
Клічуць жыццёвыя сцежкі.
Паркі, бульвары ў моры агнёў
Тут мы спаткаем шчасце.
Лёсам звязаны з табой, Магілёў,
Горад майго юнацтва.
І кранае ўспамінам, і хвалюе нас
Над зямлёю старажытнай Магілёўскі вальс.
Песня ўзлятае да самых нябёс,
Над хваляй плыве Дняпроўскай…
Горад, дзе я нарадзіўся і рос,
Любы ты мне бясконца.
Дзе б я ні быў, я вярнуся дамоў
Жыць не магу ў растанні.
Вечна жыві і квітней, Магілёў,
Горад майго кахання.
І кранае ўспамінам, і хвалюе нас
Над зямлёю старажытнай Магілёўскі вальс.
Навічонак Мілена
Мой родны горад Магілёў
Люблю я горад Магілёў,
Дзе маці нарадзіла,
Дзе несвядомым немаўлём
Свой першы крок зрабіла.
Раскінуў горад тут крылы
Каля Дняпра, раўніны.
І я цікаўлюся заўжды
Тваёй сівой даўнінай.
Машэка, плошчы і сады –
Усё там мяне хвалюе.
За годам год бягуць гады,
Час воблік твой малюе.
За цябе ў гады вайны
Шмат палягло народу,
Аддалі там жыццё байцы,
Каб нам здабыць свабоду.
Люблю я горад Магілёў,
Дзе маці нарадзіла,
Дзе несвядомым немаўлём
Свой першы крок зрабіла.
Міхалёва Марыя
З Радзімай заўсёды
Максім Багдановіч!
Імя тваё сэрца трывожыць,
Куды ні іду: да ракі ці на пожаць,
Цябе ўспамінаю,
Зорку Венеру на небе шукаю.
Думкі твае, пачуцці твае
Вельмі мяне кранаюць.
Быццам мы разам с табою,
А не стагоддзе нас раздзяляе.
Светлы паэт,
Ты з Радзімай заўсёды,
А не ляжыш у магіле,
Зоркай нязгаснай ты зіхаціш
На яе небасхіле.
Максім Багдановіч!
Імя тваё, ведаю,
Не згубяць у цемры вякі,
А я – твой нашчадак,
І я ганаруся, што мы – землякі!
Антон Заграбанцаў
Табой ганаруся
Сваім дзядулем ганаруся.
Не песціла яго жыццё:
Дзяцінства ўраз скончылася
Юнацтва ў працы ўсё прайшло.
А там вайна – жыццё ў акопах.
Вораг люты, не гняві,
Мы табе яшчэ пакажам,
Захлынешся ты ў крыві.
Недзе там , пад Кінегзбергам,
Дзед паранен быў у баі.
Ён вярнуўся інвалідам
У вёску родную Гаі.
Моцнай волі чалавек
Не зламаўся, не прапаў,
Шмат з сям ‘ёй ён зведаў гора,
Але духам не ўпаў.
Панцакова Кацярына
Як жыць?
Як жыць? Дзеля бацькоў, сяброў.
Як жыць, дык жыць для Беларусі!
Не страціць каб нам каранёў
І не загінуць у хаўрусе.
Міхалёва Марыя
…Ты ведаеш , людзі перасталі цаніць простыя рэчы. А менавіта з іх і складаецца наша жыццё. Мы не задумваемся, што кожны дзень прачынаемся ў мірнай краіне і можам самастойна планаваць сваё будучае. У гэты час у іншых краінах многія не ўяўляюць, што адбудзецца праз хвіліну, і баяцца кожнага шолаху. Яны зведалі жах вайны. Дзеці не могуць без страху выходзіць на вуліцу, сустракацца з сябрамі, нават наведванне школы для iх – проста мара. Яны з дзяцінства бачаць смерць, адчуваюць боль, жах. А калi зазiрнуць у вочы гэтых дзяцей? Гэта сумныя вочы дарослага чалавека, які ўжо шмат пабачыў і шмат зведаў у жыцці.
Я лічу, што можна зрабіць свет лепшым, трэба толькі спынiцца і задумацца: што самае галоўнае для мяне? Тады людзі навучацца радавацца кожнаму імгненню, будуць часцей усміхацца, вітаць адзін аднаго, дапамагаць проста так. І наш свет стане святлейшым.
(з “Ліста да сябра “ ) Лыбзікава Наталля
…Не бывае людзей абыякавых да гістарычнага мінулага свайго краю, бо чалавек не можа паўнацэнна жыць і працаваць, не ведаючы сваіх каранёў. Менавіта таму мне вельмі падабаецца ўсё. што звязана з краязнаўствам: ад асаблівасцей народных гаворак да вывучэння традыцый беларусаў. Мяне ж больш цікавіць духоўнае жыццё продкаў.
…Каму ж, як ні нам, маладым, ствараць будучае сваёй краіны? Сапраўды, усё ў нашых руках, толькі трэба памятаць, што будучага без прошлага няма і быць не можа. Менавіта таму мы павінны з павагай ставіцца да ўсяго, што стварыў беларускі народ, захоўваць і памнажаць нашу спадчыну, памятаць пра сваіх продкаў.
(з навуковай працы “ Аляксандр Мельнікаў. Паэт-зямляк, урач-радыёлаг”)
Макарэввіч Уладзіслава
Тыдзень беларускай мовы і літаратуры

«Люблю цябе такой, якая ёсць, зямля мая, зямля бацькоў святая!»
З 20 па 25 лютага 2024 года ў дзяржаўнай установе адукацыі “Сярэдняя школа 1 г.Магілева” прайшоў Тыдзень беларускай мовы і літаратуры. Ён быў цікавы і насычаны мерапрыемствамі і падзеямі. Прайшлі ўрокі, гульні, віктарыны, выставы.
20 лютага адбылося адкрыццё. Вучні даведаліся пра тое, якія мерапрыемствы будуць праводзіцца на працягу тыдня. У фае школы была наладжана выстава дзіцячых творчых работ “Сівая даўніна”, а таксама былі аформлены стэнды да Міжнароднага дня роднай мовы. У падрыхтоўцы гэтых выстаў прынялі ўдзел вучні 3- 11 класаў. Работы былі вельмі цікавыя, хлопцы і дзяўчаты прадэманстравалі свае творчыя здольнасці. У фае таксама размясцілася экспазіцыя выставы этнаграфічнага кутка. Вучні маглі дакрануцца да старадаўніх рэчаў і даведацца аб іх прызначэнні. Настаўнікі пачатковых класаў правялі са сваімі вучнямі незвычайныя адкрытыя ўрокі.
20 лютага класны кіраўнік 4″Б” класа Максімава Т.М. правяла ўрок літаратуры па беларускай народнай казцы “Стары бацька”.
21 лютага настаўніца Белая Г.М. абмеркавала сам сваімі вучнямі 4″В” класа твор У. Правасуда ” Фанабэрысты мухамор”.
Таксама цікавыя ўрокі прайшлі ў 4″А” класе ( 21 лютага, класны кіраўнік Аржанава Н.А. ), 3″В” класе ( 22 лютага, класны кіраўнік Хамянкова А.М. ), 3″Б” класе ( 23 лютага, класны кіраўнік Іванова В.У. ). Гэтыя настаўнікі паказалі ўрокі па беларускай мове.
21 лютага настаўніца беларускай мовы і літаратуры Сіпакова А.М. правяла акцыю “Далучы сваю далонь” з вучнямі 5″Б” класа. У гэтай акцыі выявілася шчырасць і неабыякавасць вучняў да лёсу нашай мовы і Радзімы. Пажаданні росквіту і дабрабыту, незалежнасці, радасці, міру і святла былі ў большасці тых пажаданняў, што напісалі нашы вучні на далоньках. А колькі досціпу, жартаў было на гульні “Чароўны квадрат”, якая праходзіла 22 лютага ў 7″Б” класе. Вочы дзяцей свяціліся шчасцем. Гэта сведчыць пра недарэмнасць настаўніцкай працы. Настаўніца Сіпакова А.М. парадавала дзяцей цікавымі пытаннямі, заданнямі, конкурсамі.
21 лютага, у свята Міжнароднага дня роднай мовы, у школе прайшоў кірмаш. Пазнавальна- забаўляльную віктарыну “Літаратурны кірмаш” правялі настаўнікі беларускай мовы і літаратуры Навічонак Н.Г. і Сільвестрава Ж.У. Вучні розных класаў з задавальненнем прынялі ўдзел у кірмашы. За правільныя адказы на пытанні віктарыны дзеці атрымалі салодкія пачастункі.
23 лютага вучні 11 класа зладзілі свой літаратурны кірмаш і прысвяцілі яго Дню роднай мовы. Яны правялі яго для дзевяцікласнікаў. Юнакі і дзяўчаты чыталі і слухалі вершы, выказванні пісьменнікаў аб роднай мове, тлумачылі значэнні слоў, слухалі і спявалі песні па-беларуску. Дапамагла наладзіць мерапрыемства настаўніца беларускай мовы і літаратуры Сільвестрава Ж.У.
24 лютага была праведзена пазнавальна-забаўляльная гульня-конкурс “Ведай і любі родную мову”. У ёй прынялі ўдзел вучні 6-х класаў. Хлопчыкі і дзяўчынкі адказвалі на пытанні, адгадвалі загадкі, рашалі рэбусы. Час праляцеў хутка, бо ўсім было весела і цікава. Правяла гульню са сваімі вучнямі настаўніца беларускай мовы і літаратуры Навічонак Н.Г.
У бібліятэцы школы была наладжана выстава да 215-годдзя з дня нараджэння беларускага пісьменніка Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча. Загадчык бібліятэкай Руднева А.В. і бібліятэкар Ткачова Н.А. падабралі цікавы матэрыял для выставы. Таксама яны наладзілі ў бібліятэцы выставу для вучняў “Чытай на роднай мове”.
На працягу тыдня ў пачатку кожнага ўрока беларускай літаратуры ва ўсіх класах гучалі хвілінкі паэзіі. Вучні загадзя рыхтавалі выразнае чытанне сваіх любімых вершаў.
У суботу, 25 лютага, Тыдзень беларускай мовы і літаратуры завершыўся буйным агульнашкольным мерапрыемствам”Запрашаем на Масленіцу!” Не толькі вучні ўсіх класаў школы, але і іх бацькі і настаўнікі прыйшлі на свята. І не з пустымі рукамі, бо Масленіца – гэта бліны, а таксама песні, жарты, карагоды… Колькі музыкі і смеху гучала падчас свята! А бліны з гарбатай былі, мабыць, найсмачнейшымі за ўсе прысмакі.





Беларускі чацвер
Хутка лета! Чаканая пара...
Спявае лета над барамі,
Сасенкі струнамі звіняць,
Гамоніць поле каласамі,
Шапоча ў кветках сенажаць…
Лета цешыць сонейкам, ап’яняе духмяным водарам траў, аглушае птушыным гоманам. А тут раптам набягаюць хмары – і цёплы дожджык льецца, тады маланка, грыміць гром – так прыемна ўдыхаць свежае паветра пасля летняй навальніцы.


Вялікдзень
Вялікдзень, Пасха, Уваскрэсенне Хрыстова, Светлае Хрыстова Уваскрэсенне – галоўная падзея царкоўнага календара, найстаражытнейшае і найважнейшае хрысціянскае свята, якое адзначалася яшчэ ў часы апосталаў і было ўсталявана ў гонар Уваскрэсення Ісуса Хрыста – цэнтра ўсёй біблейскай гісторыі і асновы ўсяго хрысціянскага вучэння.










Вербніца
Вербніца, Вербная або Пальмавая нядзеля – хрысціянскае вясновае свята ўваходу Ісуса ў Іерусалім, якое адзначаецца ў апошнюю нядзелю перад Вялікаднем.



Пазнавальнае мерапрыемства "Будзем берагчы нашу планету"
Пазнавальнае мерапрыемства “Будзем берагчы нашу планету” прайшло ў беларускі чацвер. Правялі яго класныя кіраўнікі 2-х класаў. Прысвечана мерапрыемства было дню Зямлі.




85 год з дня нараджэння Еўдакіі Якаўлеўны Лось.
Сёлета споўнілася 85 год з дня нараджэння беларускай паэткі, пісьменніцы, дзіцячай пісьменніцы, журналісткі, перакладчыцы Еўдакіі Якаўлеўны Лось.

70 год з дня нараджэння Міколы Міхайлавіча Мятліцкага.
Сёлета споўнілася 70 год з дня нараджэння беларускага паэта, пісьменніка, перакладчыка, дзіцячага пісьменніка, журналіста, публіцыста Міколы Міхайлавіча Мятліцкага.



Кніга вучыць любіць
“Кніга вучыць любіць”. Такую назву насіла мерапрыемства, прысвечанае Міжнароднаму дню дзіцячай кнігі.


105 год з дня нараджэння беларускага пісьменніка, перакладчыка Міколы Лупсякова
У сакавіку споўнілася 105 год з дня нараджэння беларускага пісьменніка, перакладчыка Міколы Лупсякова.

Літаратурнпя гасцёўня "Мая матуля".
Напярэдадні Міжнароднага жаночага дня 8 сакавіка вучні 6-х класаў разам з класнымі кіраўнікамі правялі літаратурную гасцёўню пад назвай “Мая матуля”.

110 год з дня нараджэння Аркадзя Аляксандравіча Куляшова
Сёлета споўнілася 110 год з дня нараджэння беларускага народнага паэта, пісьменніка, перакладчыка, журналіста Аркадзя Аляксандравіча Куляшова.



Зімовы карагод



Гучы, мая мова



Спытае люты, хто босы, хто абуты (08.02.2024 )

Грамніцы (Стрэчанне) – у беларускім народным календары свята ачышчэння з дапамогай агню. Яго адметнасць – асаблівы чын асвячэння стрэчанскіх свечак, якія народзе называюцца грамнічнымі. Грамніцы лічацца днём першай сустрэчы зімы з летам. Назва паходзіць ад язычніцкага бога Грамаўніка (Перуна) – бога веснавых навальніц і дажджоў, якія спрыялі расліннасці.

Грамніцы (Стрэчанне) – у беларускім народным календары свята ачышчэння з дапамогай агню. Яго адметнасць – асаблівы чын асвячэння стрэчанскіх свечак, якія народзе называюцца грамнічнымі. Грамніцы лічацца днём першай сустрэчы зімы з летам. Назва паходзіць ад язычніцкага бога Грамаўніка (Перуна) – бога веснавых навальніц і дажджоў, якія спрыялі расліннасці.



Зіма з летам сустракаюцца (01.02.2024 )
Забаўляльнае мерапрыемства “Спытае люты, хто босы, хто абуты” правялі вучні 2-х класаў і іх настаўніцы ў чарговы беларускі чацвер. Паўспаміналі і прыказкі, і прымаўкі, і прыкметы, і павер’і. Чыталі вершы пра зіму, нават спявалі і танчылі. А яшчэ малявалі… Было весела і цікава.





95 год з дня нараджэння Івана Кірэевіча Сяркова(25.01.2024 )
У студзені споўнілася 95 год з дня нараджэння беларускага дзіцячага пісьменніка, паэта, сцэнарыста Івана Кірэевіча Сяркова.


Літаратурная гасціная "Дуб-дзядуля" (11.01.2024 )
У студзені 2024 споўнілася 155 год з дня нараджэння беларускага пісьменніка, паэта, драматурга, публіцыста, літаратуразнаўца, перакладчыка, журналіста Ядвігіна Ш ( Антона Іванавіча Лявіцкага ). Ён быў адным з пачынальнікаў беларускай мастацкай прозы. Духоўны свет пісьменніка напоўнены глыбокім пачуццём нацыянальнага самаадчування, нацыянальнай самасвядомасці. Ён з’яўляецца аўтарам зборнікаў апавяданняў “Бярозка”, “Васількі”,”Апавяданні” і іншых.
Ходзіць дзед белабароды (23.12.2023 )
Прыйшла зіма. Выпаў белы пушысты снег. Настрой ад гэтага зрабіўся ўзнёслы і святочны. Ну як тут не звярнуцца да паэзіі? Таму сямікласнікі, сабраўшыся разам у чарговы беларускі чацвер, вырашылі пачытаць любімыя вершы пра зіму.




Жывёльны свет Беларусі (06.12.2023 )
Завочную вандроўку па беларускіх запаведніках пад назвай “Жывёльны свет Беларусі” правялі вучні 5-х класаў разам са сваімі класнымі кіраўнікамі.

Свята крыжаванак (23.11.2023 )
Вясёлае свята крыжаванак прайшло ў чарговы беларускі чацвер. Столькі крыжаванак – і ўсе адразу і разам!!! Разгадвай колькі хочаш!!!





Літаратурна- музычны кірмаш "Песні і танцы беларусаў" (16.11.2023 )
Літаратурна- музычны кірмаш “Песні і танцы беларусаў”. Так назвалі сваё мерапрыемства вучні 3-х класаў. Хлопчыкі і дзяўчынкі пачулі шмат цікавых аповедаў пра фальклорныя традыцыі нашых продкаў. Пра гэта ім расказалі класныя кіраўнікі. Дзеці зацікавіліся народнымі песнямі і танцамі. Яны мелі магчымасць не толькі паслухаць песні, але і паспяваць іх разам. Паспрабавалі нават патанчыць “Падыспань” і “Кракавяк”.




Дзяды - свята памінання продкаў. Абрады і традыцыі (2.11.2023 )
Пра тое, як традыцыйна адзначаюць народнае свята Дзяды, даведаліся ў чарговы беларускі чацвер вучні 2-х класаў. Гаворку пад назвай “Дзяды – свята памінання продкаў. Абрады і традыцыі” правялі класныя кіраўнікі 2-х класаў разам са сваімі вучнямі.


Літаратурныя чытанні "Наша восень залатая"(19.10.2023 )
Літаратурныя чытанні пад назвай “Наша восень залатая” прайшлі ў 1-х класах.



110 год з дня нараджэння беларускай паэткі, перакладчыцы, драматурга, дзіцячай пісьменніцы Эдзі Агняцвет (12.10.2023)


У кастрычніку споўнілася 110 год з дня нараджэння беларускай паэткі, перакладчыцы, драматурга, дзіцячай пісьменніцы Эдзі Агняцвет (Эдзі Сямёнаўны Каган ).
500 год з дня выдання знакамітай паэмы беларускага паэта Міколы Гусоўскага "Песня пра зубра"(05.10.2023 )


У 2023 годзе споўнілася 500 год з дня выдання знакамітай паэмы беларускага паэта Міколы Гусоўскага “Песня пра зубра”.
100 год з часу першай публікацыі паэмы Якуба Коласа "Новая зямля"(28.09.2023 )


Сёлета спаўняецца 100 год з часу першай публікацыі паэмы Якуба Коласа “Новая зямля”.
Літаратурная гасціная "Душою з небам гаварыць" (21.09.2023 )

У верасні споўнілася 80 год з дня нараджэння беларускай паэткі, пісьменніцы, перакладчыцы, дзіцячай пісьменніцы Ніны Мацяш.
Знаёмства з творчасцю пісьменніка (14.09.2023 )

У верасні споўнілася 110 год з дня нараджэння беларускага паэта, празаіка, перакладчыка Сяргея Іванавіча Грахоўскага. Ён аўтар шматлікіх зборнікаў паэзіі, а таксама зборнікаў апавяданняў “Агеньчык у акне”,”Які вялікі дзень”, дакументальных аповесцей “Рудабельская рэспубліка”,”Суровай дабрата” і іншых.
"Калі далёка ты..." (07.09.2023 )

У першы вераснёўскі чацвер вучні 5-х класаў разам са сваімі класнымі кіраўнікамі правялі мерапрыемства пад назвай “Калі далёка ты…”, прысвечанае 85-годдзю з дня нараджэння беларускага паэта, перакладчыка, дзіцячага пісьменніка Анатоля Грачанікава.



Пісьменства і друк - крыніца культуры і духоўнасці народа (18.05.2023 )

Вучні 6-х класаў і іх класны кіраўнік правялі беларускамоўнае мерапрыемства, прысвечанае Дню беларускага пісьменства. Гаворка вялася пра традыцыі і гісторыю беларускага краю, пра прыгажосць нашых краявідаў, пра знакамітых пісьменнікаў і дзеячаў культуры. Класны кіраўнік Жанна Уладзіміраўна расказала вучням пра традыцыі святкавання гэтага святочнага дня.
Класны кіраўнік Селівестрава Ж.У.
Да свята Дзяржаўнага герба і Дзяржаўнага сцяга РБ (11.05.2023)

Да свята Дзяржаўнага герба і Дзяржаўнага сцяга РБ у чарговы беларускі чацвер вучні 4-х класаў прынялі ўдзел у мерапрыемстве, прысвечаным гэтай нагодзе. Дзеці даведаліся пра гісторыю нашай сімволікі. Таксама гаворка ішла пра культуру нашай краіны і яе традыцыі. Класныя кіраўнікі 4-х класаў